Beschrijving project (project is afgerond)
Probleem
Structurele problemen in de maisteelt (nitraatuitspoeling, verlies bodem organische stof, afname biodiversiteit en bodemdegradatie) vragen om een structurele oplossing. De ondergrondse strokenploeg als vorm van niet-kerende grondbewerking is specifiek ontwikkeld voor de maisteelt in (Noord) Nederland en is in potentie een antwoord op deze problemen. Belangrijke vraagstukken voor Drenthe zijn momenteel rond de bemesting: hoeveel N komt er vrij bij een verminderde grondbewerking, hoeveel moet nog worden bijbemest?
Aanpak
- Systeeminnovatie maisteelt door verminderde grondbewerking om zo tot emissiereductie van N te komen;
- Behoud van bodemkwaliteit en bodembiodiversiteit;
-
Behoud van bodem organische stof en organische C;
-
Verbetering van klimaatadaptatie (waterregulatie);
- Doorontwikkeling van een machine voor ondergronds ploegen welke zorgt voor zodebehoud en verminderde mineralisatie.
Eindresultaat
In dit tweejarige onderzoek werden verschillende aspecten van maisteelt met de ondergrondse strokenploeg (OSP) onderzocht in vergelijking met spitten. Qua droge stof opbrengst was in het eerste proefveld geen verschil gevonden, in het tweede proefveld wel. Een mogelijke verklaring hiervoor is het verschil in grondslag en NLV tussen beide percelen. Bij proefveld 1 gaf bemesting geen mais meeropbrengst, een indicatie dat bemesten op een grasland met een hoog NLV geen meerwaarde heeft. Op het perceel met een laag NLV is bij gebruik van minder intensieve grondbewerking, zoals OSP, het effect van drijfmest wel noodzakelijk om het opbrengstniveau van spitten zonder mest te halen.
Bij de waterinfiltratie-snelheid was er wel een duidelijk verschil te zien: bij OSP was deze tweemaal zo groot ten opzichte van spitten. Bovendien was het aantal wormen viermaal zo hoog. Samen met het intact laten van de bodenstructuur van de toplaag zou dit een logische verklaring zijn voor het verschil in waterinfiltratie. Opmerkelijk was dat er in de bodemstructuur geen verschillen zijn gezien tussen OSP en spitten. Een mogelijke verklaring is hier ook het verschil in regenwormen die met hun activiteit de bodem bij OSP luchtig hebben gehouden.
De resultaten van 2 jaar onderzoek samen laten zien dat wanneer de juiste voorbewerkingen worden uitgevoerd, de ondergrondse strokenploeg vergelijkbare maisopbrengsten haalt als de conventionele kerende grondbewerkingen zoals spitten. Bemesting is op oud grasland met een hoog stikstof leverend vermogen (NLV) uit de bodem niet nodig, maar kan voor jonger grasland of bij een lager NLV met drijfmest worden gecompenseerd voor een gelijke opbrengst. De ondergrondse strokenploeg levert daarnaast in belangrijke mate voordelen voor bodem en water in vergelijking met conventionele grondbewerking: het hoge niveau van bodemleven, bodemstructuur en waterinfiltratie van blijvend grasland blijven in het opvolgende maisjaar behouden terwijl dit bij conventionele grondbewerking niet het geval is. Dit biedt perspectief voor maatschappij en klimaat: organische stof en bodembiodiversiteit kunnen bij deze maisteelttechniek behouden blijven.
Vervolgonderzoek richt zich op een chemievrije maisteelt, waarmee de voordelen voor biodiversiteit, milieu en waterbeheer nog groter zijn. De uitdaging is daar het behoud van productie.
Website
http://www.louisbolk.org/downloads/3453.pdf
Artikelen
https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2020/01/18/ondergrondse-strokenploeg-biedt-perspectief-bij-mais
