Beschrijving project (project is afgerond)
Probleem
Soja is een relatief makkelijk en zeer eiwitrijk gewas dat onder andere als grondstof voor vleesvervangende producten wordt gebruikt. Het wordt nu nog grotendeels vanuit met name Noord- en Zuid-Amerika geïmporteerd , waarmee de ecologische voetafdruk groot is. Er zijn kansen om de teelt van soja in Nederland te vergroten en daarmee het bouwplan in de akkerbouw te verbreden. Wat betreft de saldo’s moet soja echter concurreren met akkergewassen zoals graan en aardappelen. Een optimale opbrengst is dus een behoorlijke uitdaging.
Aanpak
Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling en beproeving onder praktijkomstandigheden. Op drie percelen in Drenthe en Groningen zijn proefvelden met soja gezaaid, waarvoor gebruikt is gemaakt van het ras Abelina. Daarbij wordt gebruikt gemaakt twee innovaties:
- de ontwikkeling van een mycorrhiza granulaat om de weerbaarheid van de planten te vergroten en de gemiddelde teeltopbrengst te verhogen van 2,5 naar 3,5 ton sojabonen per hectare;
- de ontwikkeling van een mobiele pers voor koud persen van sojabonen met hoog rendement. De agrariër kan daarmee de sojabonen binnen zijn eigen bedrijf opwaarderen naar olie en eiwit voor menselijke consumptie.
Eindresultaat
In het project is onderzocht of mycorrhiza een rendementsverhoging voor de sojateelt in Nederland een kan leveren. Van deze schimmel is bekend dat hij de plant helpt om voedingsstoffen uit de bodem op te nemen en zo de groei bevordert. Op verschillende percelen in de Veenkoloniën is daarom een mycorrhiza coating toegevoegd bij het soja zaaigoed. Dit verhoogde inderdaad de teeltopbrengst, maar niet genoeg om het verbouwen van soja ook economisch rendabel te maken voor agrariërs. De oorzaak hiervan is te herleiden op ons instabiele klimaat en specifiek de natte herfst.
In het project werd ook onderzocht of agrariërs economisch meer uit soja zouden kunnen halen door het zelf te verwerken tot olie en een eiwitbrok. Middels koude perstechnologie op een mobiele werkingsunit konden de sojabonen binnen het eigen bedrijf worden opgewaardeerd naar olie en eiwit voor menselijke of dierlijke consumptie. Uit een analyse van de waardeketen blijkt dat op de Nederlandse markt effectief alle in Nederland verbouwde soja voor een goede prijs naar de humane consumptie gaat. Dit komt door de sterke stijging van de vraag naar melkvervangende sojaproducten.
De conclusie van het project is
- De schimmel werkt en is opbrengst verhogend, maar het economische effect is er nauwelijks omdat de markt te grillig is en het klimaat voor de huidige rassen lastig.
- Het inkomen van de boer wordt er dus niet beter van. Vroege telers van het gewas zijn (o.a. door de moeilijke zomers en herfst) terug gegaan naar andere gewassen, waarbij enkele akkerbouwers het gewas voor humane voeding teelden.
Website
https://www.mycelco.nl/project-somyco/
https://www.foodagribusiness.nl/nederlandse-soja-komt-moeizaam-van-de-grond/
