Netwerk Platteland

Terug naar projecten overzicht

Projectbeschrijving (project is afgerond)

Probleem

Ondanks de grote en stijgende vraag is er in Nederland geen noemenswaardige professionele notenteelt. Vrijwel alle walnoten en hazelnoten worden geïmporteerd, terwijl het Nederlandse klimaat en de omstandigheden zich toch uitstekend lenen voor de productie van walnoten en hazelnoten. Daarnaast behoeft het beoogde notenproductiegebied in gemeente Lingewaard een nieuwe landschappelijke invulling waarbij de notenteelt ter aanvulling of ter vervanging van bestaande agrarische activiteiten kan dienen.

Aanpak

Voor de realisatie van de doelstelling worden de volgende aantal activiteiten uitgevoerd:

• Vorming projectmatig samenwerkingsverband: vanuit de partnergroep van deze projectaanvraag worden organisaties en ondernemers betrokken die bij kunnen dragen aan de realisatie van een korte notenketen
• Het gezamenlijk formuleren van een projectplan gericht op innovaties van een korte voorzieningsketen: wanneer het samenwerkingsverband is opgesteld, kunnen de mogelijkheden voor de realisatie van een korte notenketen geïnventariseerd worden. Onderzocht wordt welke producten interessant zijn om te produceren (hazelnoten, walnoten, zonder of met schaal, e.d.), welke  partners en initiatieven aanwezig zijn voor lokale productie en afzet; welke percelen beschikbaar zijn en de technische randvoorwaarden voor deze percelen (bijvoorbeeld waterbeheer), de optimale juridische situatie om de exploitatie op de percelen te kunnen bewerkstelligen en de raakvlakken met andere ruimtelijke functies, zoals recreatie en educatie of agroforestry

Eindresultaat

1. Samenwerkingsverband: Het samenwerkingsverband met als startpunt de huidige project/initiatiefgroep (CropEye, gemeente Lingewaard, Hogeschool Van Hal Larenstein en Zandse Notengaard) is en wordt stapsgewijs uitgebreid met producenten in ’t Zand en dit zal verder uitgroeien gedurende de komende jaren. We beginnen met producenten in ’t Zand + de initiatiefgroep, gevolgd door key stakeholders uit het vervolg van de korte notenketen. De uitgroei van deze groep, en dus de samenstelling, zal sterk afhangen van wat de huidige groep wil en kan en wat “noodzakelijk” is vanuit het perspectief van een gezonde korte notenketen. Of anders gezegd we werken vanuit daar waar de energie is naar waar de energie in de toekomst moet liggen. De klemtoon zal hoe dan ook liggen op enerzijds het professioneel en efficiënt op starten van de productie en anderzijds het door ontwikkelen van de lokale/regionale markt, waarbij de echte ketenpartijen in toenemende mate de kar moeten trekken.
2. Organisatie en juridische entiteit van Agroforestry-Notenpark ’t Zand: Het gaat hier om het borgen van de gezamenlijke afspraken met de gemeente Lingewaard en andere (landschaps-) stakeholders, het organiseren van gemeenschappelijke activiteiten, belangenbehartiging, verkoop en onderhoud. Het uitgangspunt vormt de ervaring met de bestaande groep echter de juridiciteit moet ook voldoen aan de logische toekomstige eisen, bv meer deelnemers, certificering, merkenbeleid. Voorlopig wordt er gedacht aan een vereniging.
3. Ruimtelijke ordening Agroforestry-Notenpark ’t Zand: Er zijn door studenten Landschapsarchitectuur van Hogeschool Van Hal Larenstein diverse ruimtelijke voorstellen op verschillende schaalniveaus (regionaal – lokaal – kavel) opgesteld die een goed beeld geven van hoe op macroschaal de notenteelt inpasbaar is, zowel landschappelijk als maatschappelijk, en die goed aansluiten bij de uitgevoerde omgevingsanalyse en het nog op te stellen omgevingsplan van de gemeente Lingewaard. Een hierop gebaseerd inspiratieboekje reikt mogelijke geïnteresseerden in de notenteelt inhoudelijke en beeldende informatie aan. Verder is middels ruimtelijke ontwerpen op een lager schaalniveau (kavel c.q. bedrijfsniveau) een beeld geschetst hoe de notenteelt integreert in of aansluit bij bestaande en nieuwe economische /bedrijfsactiviteiten, bij beleving van natuurwaarden en het vervullen van diverse ecosysteemdiensten waaronder koolstofbinding en biodiversiteit.
4. Plan voor realisatie en exploitatie van Agroforestry-Notenpark ‘t Zand: Een hands-on plan om het groeiende productieareaal in ’t Zand nu en in de toekomst te bedienen. Hierbij is rekening gehouden met zowel de groei van het areaal maar ook de verwachte groei in professionaliteit van de betrokken notentelers. Naast teelt technische zaken wordt ook ingegaan op het onderling afstemmen van handelingen als snoei, fertigatie (fertigatie is de toepassing van mineralen metstoffen, bodemverbeteraars of andere organische of anorganische in water oplosbare producten door middel van een irrigatiesysteem), gewasbescherming, bodemkwaliteit en oogsthandelingen. Een uitdaging is om binnen het gebied van ’t Zand om te gaan met veelal kleine afzonderlijke plantingen al naar gelang de keuzes en voorkeuren van de grondeigenaren. Een gefragmenteerd productiegebied vraagt om een slimme aanpak van het onderhoud en het monitoren van de groei zonder inefficiënt te worden. Er worden een aantal concepten van aanleg van notenplantingen gepresenteerd zoals die gerealiseerd gaan worden in ‘t Zand. Tevens wordt inzichtelijk gemaakt wat de kosten zijn en wanneer men mag verwachten break-even te draaien.
5. Businessplan Korte Notenketen: Een realistisch businessplan voor de korte notenketen is opgesteld dat mede als basis kan dienen voor de realisatie (fase-c, niet opgenomen in dit subsidietraject) van de korte notenketen. Er wordt flink de nadruk gelegd op die diverse verwerkingsstappen die nu al courant zijn maar vooral ook die eraan komen. Het aanbieden van plantaardige eiwitten in een waaier van consumentenproducten en -applicaties is een goede en solide basis voor een opkomende Gelders notenteelt en -keten. Naast authentieke en moderne verwerkingswijzen van noten wordt ook ingegaan op de culinaire mogelijkheden voor de professionele en de “huis-en tuin” gebruiker. Uiteraard vindt de situering van deze activiteiten plaats in het kader van Gelderse korte voorzieningsketens.
   Naast de potenties voor een korte notenketen is ook nadrukkelijk aandacht besteed aan de valkuilen, risico’s en benodigde randvoorwaarden; daartoe is een SWOT analyse toegevoegd als onderdeel van het businessplan (zowel de notenketen in het algemeen als specifiek voor een Gelderse korte notenvoorzieningsketen) Om het geheel in het juiste perspectief te plaatsen is ook een uitgebreide financiële doorrekening opgenomen. Afsluitend is een actieplanning toegevoegd als roadmap voor de realisatiefase.