Beschrijving project (Project is afgerond)
Probleem
Boerbossen zijn bestaande houtproductiebossen die worden omgevormd tot bossen waarin naast hout, ook voedsel wordt geproduceerd. Het is landbouw inclusieve natuur waarbij de nadruk ligt op een natuurlijk systeem, dat ook voedsel levert voor mens en dier. De projecttitel bOERbos komt voort uit de inspiratie van de oerbossen uit vroegere tijden.
Aanpak
- De omvorming van een houtproductiebos naar een voedselbos geschiedt volgens een stappenplan. Dat behelst: het verwijderen van ongewenste soorten in de bodemlaag met hulp van varkens, herstel van inheemse plantengemeenschappen, herintroductie van varkens, runderen en schapen middels een rotatiesysteem, waarbij de vegetatie alleen licht verstoord wordt. Door het ontbreken van verstoring is er alle ruimte voor groei,
- De omvorming van een bestaand bos naar een bOERbos wordt gemonitord. Ecologen helpen bij de plantkeuze en er wordt advies ingewonnen van adviseurs op het gebied van natuurlijke landbouw.
- Ook wordt de wet- en regelgeving die bij Boerbossen komt kijken wordt onderzocht.
De eerste plantronde is gepland in het voorjaar van 2018. De methode om de houtproductiebossen om te vormen naar voedselproductie met een hogere biodiversiteit is gebaseerd op de methode van Mark Shepard, auteur van het boek Herstellende landbouw.
Eindresultaat
Doelstelling 1. Een nieuw verdienmodel ontwikkelen met een combinatie van dieren en voedselbos dat verder uitgerold kan worden naar andere percelen In drie jaar bOERbos hebben wij een aantal belangrijke constateringen gedaan over hoe een verdienmodel eruit zou moeten zien. We zijn nog niet gekomen tot een definitief model. Dat komt vooral doordat er nog moet blijken hoe het bos zich op de lange termijn ontwikkelt. We zijn nog aan het kijken en leren van de gevolgen die onze acties hebben, en nog veel en vaak aan het bijsturen. Voor nu de belangrijkste conclusies samengevat op een rijtje:
- Opbrengst uit producten moet de hoofdmoot van de inkomsten zijn, om te kunnen concurreren met de bestaande landbouwmodellen. In onze ogen zouden de inkomsten in de eerste jaren vooral uit dierlijke producten moeten komen, omdat planten, bomen, struiken nog aan het groeien zijn en pas na enkele jaren, of zelfs 10+ jaren, pas vruchten gaan afwerpen. We hebben geëxperimenteerd met kippen, varkens en schapen in het bos.
- Naast de rendabiliteit van het houden van dieren in het bOERbos, is er ook praktisch nog veel te ontdekken. Roofdieren zijn de grootste uitdaging. Voor schapen en kippen gebruiken we stroomnetten.
- Er zijn verscheidene proeven gedraaid met eenjarige planten en paddenstoelen, om te bekijken of hiermee een deel van de inkomsten aangevuld kan worden. Er is maar een enkele soort die zich succesvol heeft bewezen in de tussentijd, zijnde daslook.
- We zien veel meerwaarde in het gebruik van in het gebruik van soorten die al van nature voorkomen in het bOERbos, zoals vlier en judasoor. Afgelopen jaar hebben we een proef gedaan met het oogsten van vlierbessen en het maken van sap. Het pure sap is heerlijk! De judasoor is een veelgebruikte paddenstoel in de Aziatische keuken. Het moet echter direct vers gebruikt worden en is niet lang goed te houden na oogst. Dit werpt nog uitdagingen op. Komende jaren zullen we in elk geval verder gaan met vlierbessensap.
- Onze tamworth varkens doen het erg goed in het Robinia bos. Het draagt echter niet significant bij aan het verdienmodel van het bOERbos. De varkens kunnen vooral bij de aanleg goed ingezet worden om het bos om te wroeten, zodat nieuwe planten beter aanslaan en de bodem belucht wordt. Voor het trekken van mensen naar het bOERbos, en daarmee het creëren van draagvlak, zijn de varkens echter wel heel waardevol.
- Wij denken dat alle producten uit het bOERbos op een exclusieve manier en tegen een exclusieve prijs verkocht moeten worden, om te zorgen dat alle moeite die we erin terugverdiend worden. Bovendien steken we er dusdanig veel tijd in dat er wel een gedegen inkomen uit moet komen om het vol te kunnen houden. Er is ons gebleken dat er een groeiende interesse is bij consumenten om gezondere en duurzamere producten uit de omgeving te kopen en dat zij bereid zijn om een eerlijke prijs te betalen.
Doelstelling 2. Het ontwerp en de aanleg van een nieuw voedselbos en het ontwikkelen van een nieuw voedselbos uit een bestaand productiebos. Door conclusies die we trokken tijdens en na aanleg hebben we besloten om ons te focussen op de eerste 3,5 hectare inrichten, hieruit lessen te leren en als we het een beetje onder de knie hebben verder te gaan met de volgende 7 hectare. Inmiddels zijn we zover dat we zijn begonnen met uitdunnen en verstoren van de volgende 7 hectare. We zijn positief over het ontwerp van de eerste 3,5 hectare dus we zullen dit herhalen in de volgende 7 hectare. Daar zullen de komende jaren ook aanplant en doorontwikkeling plaatsvinden.
Website
www.boereninhetbos.nl
