Projectbeschrijving
Probleem
Het huidige sturingsmodel brengt de boer in een problematische spagaat tussen de tucht van de vrije markt enerzijds en maatschappelijke wensen en eisen anderzijds. Door deze gebreken van het huidige sturingsmodel wordt, ondanks dat overheden en ketenpartijen natuurinclusieve promoten, maar moeizaam vooruitgang geboekt. Doelen worden, zelfs na jaren, niet, te laat of te traag gerealiseerd. Op basis van deze probleemanalyse is Het Markemodel ontwikkeld. Dit beoogt een antwoord te zijn op de hiervoor geschetste gebreken van het huidige model.
Aanpak
De volgende activiteiten worden uitgevoerd:
- Toetsing in de praktijk van het ontwikkelde model in een uitvoeringsgerichte pilot in (delen van) LNV-Innovatieregio Achterhoek. Gaat het model in de praktijk als systeem functioneren zoals beoogd en beschreven?
- Het onderzoeken hoe de regels van de Europese doelen (Nitraatrichtlijn, Kaderrichtlijn water, Klimaatakkoord) en maatschappelijke doelen op het gebied van natuur, landschap en biodiversiteit etc.) in dit model passen;
- Inzicht verkrijgen in organisatorische en uitvoeringstechnische hindernissen en belemmerende regelgeving.
- Reduceren van uitvoeringskosten (controle e.d.) en vergroten van de effectiviteit van het halen van doelen voor integrale omgevingskwaliteit
- Wetenschappelijke analyse van het model en de implementatie, inclusief aanbevelingen voor optimalisatie door kennisinstellingen als WUR e.a.
- Vergroten motivatie, verantwoordelijkheidsbesef en bedrijfsbelang in het nieuwe netwerk (Markemodel);
- Testen en doorontwikkelen van de bij het model behorende protocollen en formats.
- Inzicht in doelrealisatie, deelname bereidheid van boeren en Markeraad-partijen, de sturings- en veranderkracht van het model en mogelijke averechtse effecten of risico’s.
- Het ontwikkelen van een plan en aanbevelingen voor het verder landelijk introduceren van het Markemodel.
- Ontwikkelen van een voldoende krachtig beloningsmodel in een netwerk van overheden en ketenpartijen die complementair is aan de basisvergoeding.
Resultaat
In het Markemodel werken boeren regionaal samen, onderling en met ketenpartijen en overheden, voor minder operationele regels en meer sturing op doelen. Ze krijgen dan meer waardering/beloningen invloed op de planvorming voor hun regio. Het Markemodel is een nieuw regionaal, horizontaal netwerksturingsmodel dat het oude gesegmenteerde top-downmodelmodel (van overheid naar boer) vervangt en waarbij er voor de boeren naast hun reguliere basispremie een complementair verdienmodel mogelijk is voor hun bovenwettelijke prestaties bij toepassing van natuurinclusieve landbouw en/of Kringlooplandbouw. Het geborgde systeem rust op de pijlers: gedeelde belangen en gedeelde verantwoordelijkheden en een gebiedsdialoog tussen sturende partijen en gestuurden (de boeren).
Website: GLB-pilot Het Markemodel - Vruchtbare Kringloop Achterhoek
