Doel
Gezien de achteruitgang van insecten en verarming van de biodiversiteit is het noodzakelijk om op bedrijfsniveau te leren welk natuur en landschapsbeheer effectief is én werkbaar voor agrariërs. Via Natura ontwikkelt hiervoor een leertraject voor boeren. Er wordt gewerkt aan:
- Het vergroten van bewustwording van de meerwaarde van biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw voor de agrarische bedrijfsvoering.
- Het verzorgen van diverse vormen van kennisuitwisseling zoals lezingen, veldexcursies en bijdrages in studieclubs voor agrarische ondernemers om hun (praktijk)kennis te vergroten en natuurinclusief te leren beheren en dit in te passen in de bedrijfsvoering.
- De opstart van bedrijfsplannen met concrete handvatten voor agrarische ondernemers om biodiversiteit effectief te verbeteren.
- Het uitwisselen van praktijkkennis uit deze leergang met andere agrariërs in het Rijk van Nijmegen en in Gelderland.
Aanpak
Er wordt gewerkt aan:
- Bewustwording vanuit een transdisciplinair perspectief met activiteiten die bewustwording en kennisoverdracht tot doel hebben. De meest recente kennis over biodiversiteit, de stand van de wetenschap, kennis over klimaatverandering en bodemvruchtbaarheid wordt gedeeld.
- Inventariseren van voorkennis en toestand biodiversiteit: met onderzoekers in kaart brengen hoe de stand van de biodiversiteit is op het eigen bedrijf in vergelijking met de omgeving en van (economische) meerwaarde is in de bedrijfsvoering.
- Biodiversiteit concreet maken door participatieve cameramonitoring, automatische beeldherkenning en identificatie. Hiermee kunnen insecten per soort geteld worden.
- Beheeradvies op basis van biodiversiteit en uitwisseling van ervaringen: metingen tot op perceelniveau bij enkele agrariërs geven inzicht en helpen de agrariërs met beheeradvies bij de planvorming en de vertaling naar acties op bedrijfsniveau.
- Ervaringen uitwisselen en leeropbrengst delen: de ervaringen na een jaar beheer worden opnieuw gepresenteerd aan de grote groep deelnemers van de eerste activiteit. Voor hen is het een reminder (bewustwording) en tevens vernemen zij van hun collega’s en vakgenoten wat zij hebben gedaan en gelaten om de biodiversiteit te verbeteren en wat dat het bedrijf oplevert.
Eindresultaat
Resultaten van bovengenoemde doelen:
Doel 1. Het vergroten van bewustwording van de meerwaarde van biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw voor de agrarisch bedrijfsvoering: In de bijeenkomsten is inhoudelijk steeds de koppeling gemaakt tussen biodiversiteit en functionele biodiversiteit. Juist de functionele biodiversiteit raakt direct aan de boerenpraktijk zodat het voor boeren heel inzichtelijk wordt en zij het nut van werken aan biodiversiteit onderkennen (het is ook goed voor de productiviteit)
Doel 2 Het verzorgen van trainingen, demonstraties en workshops voor agrarische ondernemers om hun (praktijk)kennis te vergroten en natuurinclusief te leren beheren en dit in te passen in de bedrijfsvoering: In de veldbijeenkomsten is dit ruimschoots aan de orde geweest. De ondernemers namen zeer actief deel. De boerenkennis was van hoog niveau en maakte de directe uitwisseling met de experts van het Louis Bolk Instituut en de Radboud Universiteit zeer effectief. Bijvoorbeeld aan de hand van onderzoeksresultaten van de bodemmonsters en aan de hand van de inventarisatie van de kruiden in het grasland. Ondernemers hebben zelf bepaald waar het insectenonderzoek gelokaliseerd werd op hun bedrijf en percelen. Dit was een effectieve manier om maximale betrokkenheid en interesse van de ondernemers te genereren.
Doel 3 Het opstellen van bedrijfsplannen met concrete handvatten voor agrarische ondernemers om biodiversiteit effectief te verbeteren. Het opstellen van een bedrijfsplan kan goed werken, maar ook is duidelijk dat de ondernemers in heel kleine stappen hun bedrijfsvoering willen en kunnen veranderen. Het risico op productieverlies mag niet uit het oog verloren worden. En veel maatregelen, zoals bodemverbetering, werken niet direct. Daar gaan ook weer jaren overheen. Dergelijke plannen zijn effectief wanneer ook gekeken wordt naar de totale bedrijfsvoering, zoals we hebben gemerkt met het experiment met kruidenrijk grasland en ganzenvraat. Een bedrijfsplan maken is goed om de visie voor de toekomst in beeld te brengen.
Doel 4 Het uitwisselen van praktijkkennis uit deze leergang met andere agrariërs in het Rijk van Nijmegen en in Gelderland Gedurende het hele project is overleg geweest met de besturen van de ZLTO Rijk van Nijmegen, de Ploegdriever als lokale ANV en medewerkers van het Collectief Rivierengebied. Dit heeft bijgedragen aan een effectieve werving voor bijeenkomsten, zodat de ervaringen en resultaten uit het project ondanks de impact van Corona toch breed gedeeld zijn.
Website: www.vianatura.nl (vanaf 2021 maakt het project ook onderdeel uit van het Living Lab Ooijpolder – Groesbeek )
