Projectbeschrijving
Probleem
Kwaliteitsverlies door intensief gebruik van de bodem is een probleem in de landbouw dat de laatste jaren steeds meer aandacht krijgt. Een van de gevolgen van een slechte bodemkwaliteit is een verhoogde gevoeligheid voor het uitbreken van bodemziektes, wat economische schade door verlaagde opbrengsten en het gebruik van chemische middelen met zich meebrengt. Het is bekend dat in een biologisch gezonde bodem de populatie goede organismen, onder andere bestaande uit microben en nematoden, een belangrijke rol speelt in het onderdrukken van bodemziektes. Een evenwichtig bodemleven speelt een belangrijke rol in de beschikbaarheid van nutriënten en de onderdrukking van bodemziektes, waarbij in een verstoorde bodem plantparasitaire ziektes en plagen meer kans krijgen en meer gewasschade kunnen veroorzaken.
Aanpak
In dit project worden data voor fysische, chemische en biologische parameters samengebracht. Wat betreft de biologische samenstelling van de bodem wordt de focus gelegd op het analyseren van de relatie tussen de aan- of afwezigheid van bodemziektes en de samenstelling van de populaties goede bodemorganismen. Op basis hiervan wordt gewerkt aan indicatoren om de ziekteweerbaarheid van de bodem te kunnen voorspellen en in de tijd te kunnen volgen. Het is belangrijk de fysische en chemische conditie van de bodem tegelijkertijd te meten: de fysische eigenschappen bepalen de classificatie van de grondsoort (van klei tot zand) die gepaard gaat met verschillende eigenschappen en daarmee verschillende streefwaardes op het gebied van chemie en biologie.
Doel
Het doel van dit project is het gebruik van grondmonsteranalyses voor de teler waarmee hij vanuit biologisch perspectief een score krijgt voor de gezondheid en, meer specifiek de ziektewerendheid, van zijn bodem. Op basis van de uitkomst van de metingen kan bijvoorbeeld worden besloten om teeltmaatregelen toe te passen met als doel om bepaalde bodemeigenschappen te verbeteren. Tegelijkertijd kan een teler door middel van de analyses volgen hoe de weerbaarheid van de bodem zich ontwikkeld over de jaren. Verder zal het resultaat van bijvoorbeeld teeltmaatregelen veel concreter worden wanneer met nieuwe analyses inzicht gegeven kan worden in de verandering die plaatsvindt in het bodemleven. Hierdoor wordt bewustwording bij telers wat betreft bodemgebruik en –kwaliteit sterk vergroot.
Resultaten
- Er is een kick-off meeting geweest, er heeft projectoverleg met de partners plaatsgevonden en het samenwerkingsverband is gecoördineerd.
- Het project is aangestuurd en de projectadministratie is gevoerd
- Er zijn moleculaire meetmethodes ontwikkeld met nematoden en microben als indicatoren voor ziektegevoeligheid.
- Uit praktijkpercelen zijn bodemmonsters genomen. Deze zijn geanalyseerd en gevalideerd.
- In het kader van de microbiële indicatorentoets is een literatuurstudie uitgevoerd.
- Er zijn een bemonsteringsprotocol en een systeem/prototype ontwikkeld waarmee bouwvoordiep monsteren wordt geoptimaliseerd.
- Uit praktijkpercelen zijn bodemmonsters genomen. Deze zijn geanalyseerd en gevalideerd
- Er is een database opgezet waarin chemische, fysische en biologische bodemparameters worden gekoppeld. De geselecteerde data zijn toegankelijk door middel van een webportal.
- Er zijn demonstratieproeven bij telers uitgevoerd en kennisoverdracht is bewerkstelligd.
