Projectbeschrijving (project is afgerond)
Probleem
Het meer natuurinclusief maken van de bedrijfsvoering is een belangrijk onderdeel voor de gewenste transitie in de melkveehouderij. Voor boeren betekent het een andere manier van denken maar ook een andere manier van bedrijfsvoering. Aanpassingen die economisch onderbouwd moeten worden en een toekomstig marktperspectief moeten bieden.
Aanpak
De meerwaarde van natuurinclusieve melk vraagt om een ketengerichte aanpak met een duurzame manier van werken bij boeren en anderzijds om een aanpak bij de verwerker t.a.v. ontwikkelen zuivelproducten waarin meerwaarde tot uiting komt in een hogere kwaliteit, georganiseerd in aparte melkstromen en verwaarding. Het project Natuurlijk Melken 2050 is opgestart met een afstudeeronderzoek over de relatie tussen kwaliteit van melk en natuurinclusiviteit. Hierin is de relatie tussen het (gras)landgebruik en de melksamenstelling nagegaan. Hieruit blijkt dat de resultaten veelbelovend zijn voor met name natuurinclusieve bedrijven met veel weidegang, eventueel in additie met de actieve toepassing van kruiden in het rantsoen van de melkkoeien. De vetzuursamenstelling lijkt hier gunstiger (gezonder), het gemiddelde aantal mineralen en vitaminen lijkt hoger en de smaak lijkt goed. Het volgende is nodig om het vooronderzoek te onderbouwen:
- vervolgonderzoek op bredere schaal voor verdere onderbouwing
- (met boeren) ontwikkelen van concrete handvatten, waarmee op het primaire melkveebedrijf belangrijke managementfactoren te beïnvloeden zijn, zodanig dat er een zo optimaal mogelijk zuivelproduct geproduceerd kan worden. Het volgen van deze handvatten kan verwerkers een zekere garantie geven op het realiseren van betere kwaliteiten
- (met verwerkers) de ontwikkelde methode voor boeren omzetten naar beleid van de verwerker (voor boeren) plus vertalen naar productontwikkeling binnen specifieke korte ketens met bestaande (De Fryske, De Tjonger, Weide Weelde) en mogelijk nieuwe zuivelproducten.
Eindresultaat
Een rapportage van het melkonderzoek en bedrijfsanalyses, resulterend in een overzicht welke bedrijfsfactoren de smaak en samenstelling van melk beïnvloeden en in welke mate.
Rapport Aeres: Eindrapport-Melklab-definitief.pdf (defryske.frl)
Conclusie van het onderzoek is dat een hogere kruideninname leidt tot meer CLA in de melk. De proefomvang met productie van 5 kazen, was te klein om een relatie tussen de eigenschappen in melk en de eigenschappen in het eindproduct kaas aan te tonen. Met name in het rantsoen zitten sturingsmogelijkheden om de samenstelling van de melk te beïnvloeden. Deze sturingsmogelijkheden zijn verder uitgewerkt in de Melkwijzer.
Tool voor melkveehouders, het Melkkompas, hoe zij in hun bedrijfsvoering en rantsoen kunnen sturen naar een zo optimaal mogelijke samenstelling en smaak van melk
Samen met melkveehouders en overige stakeholders is de ‘Melkwijzer’ ontwikkeld. Een tool die veehouders laat zien aan welke knoppen ze kunnen draaien om de samenstelling van melk te beïnvloeden, om te komen tot een gunstiger vetzuursamenstelling. Omdat de tool niet goed vorm te geven was in de vorm van een ‘Kompas’, is gekozen om de naamgeving te veranderen in ‘Melkwijzer’. De melkwijzer bestaat uit 1 digitaal, overzichtelijk document met sturingsmogelijkheden, met diverse doorkliklinks naar meer informatie.
Website: Natuurlijk Melken 2050 Het Melklab | Natuurlijk Melken 2050
