Projectbeschrijving
Probleem
Diverse (jonge) agrariërs willen graag hun bedrijf transformeren van een gangbaar agrobedrijf naar natuurinclusief. Dit betekent voor veel agrariërs dat zij een forse investering dienen te doen die zich moet terugverdienen. Om die reden hebben 2 Friese agrariërs het plan opgevat om te laten zien dat het mogelijk is om toegevoegde waarde aan de gewassen te geven. Niet alleen door natuurinclusief te boeren, maar ook door de gewassen reeds op de boerderij te verwerken tot halffabricaat voor de voedselverwerkende industrie of tot eindproduct voor de horeca en restaurants als ook voor de retail.
Aanpak
In dit project wordt onderzocht wat erbij komt kijken om lokaal te produceren. Partijen willen in dit project een fysieke proefopstelling realiseren bestaande uit modulaire en universele apparatuur waarbij gewassen reeds bij de boer worden voorbewerkt, dusdanig dat zij klaar zijn om gebruikt, gegeten of verkocht te worden. Men moet denken aan halffabricaten als gewassen en geschilde groenten, maar ook aan eindproducten als spreads en groentesnacks met lekkere byte. Gedurende de projectperiode wil men op kleinschalige (niet commerciële) wijze een proefopstelling ontwikkelen en realiseren op de twee naast elkaar gelegen boerderijen. Het product en het bewerkingsproces op laat men aansluiten op de sensorische, technische en functionele vereisten van de markt. Deze wensen worden (terug)vertaald naar zaken als grond- en bodembewerking als ook zaaien, telen, oogsten, bewerken, bewaren en leveren van het gewas. De principes van natuurinclusieve landbouw worden daarbij centraal gesteld. Agrariërs worden handelingsperspectief geboden om natuurinclusief te gaan boeren.
Resultaat
Dit project heeft de afgelopen vijf jaar een diversiteit aan resultaten opgeleverd. De meetbare
output van dit project is opgesplitst in 9 belangrijke punten, die hieronder uitvoerig worden
toegelicht.
1. Er is vanuit de beginselen van natuurinclusieve landbouw een kleinschalige
proefopstelling ontwikkeld. Deze ontwikkeling heeft plaatsgevonden bij de agrarische
bedrijven Botma Pleats BV en Maatschap Steeghs BIO en is gebaseerd op onderstaande
bevindingen en elementen:
§ Aardappel-wasmachine
§ Proefopstelling Aardappelschillen
§ Webgraders
2. Specificaties waaraan een halffabricaat en eindproduct moet voldoen gedefinieerd.
3. Door middel van grondmeting en productanalyses is een zaaiplan gedefinieerd dat
aansluit op te bewerken natuurinclusieve producten uit de markt.
§ Bodemonderzoek microbioom
§ Bodemonderzoek pesticiden
§ Insectenonderzoek
4. In een laboratoriumomgeving is onderzocht hoe het gewas kan en dient te worden
verwerkt en hoe de proefinstallatie vorm moet krijgen op de agrarische bedrijven
§ Labonderzoek voorsorteren bij het inschuren:
§ Labonderzoek wassen
§ Labonderzoek schillen/vacumeren/etiketteren
§ Monstername en analyse inhoud stoffen en microbiologie
§ Realisatie proefopstelling
5. Er zijn proefruns gedraaid waarin o.a. het verwerkingsproces en de inbedding daarvan op
het eigen bedrijf nader zijn bekeken.
6. Een leidraad voor (natuurinclusieve) agrarische bedrijven is opgesteld voor het
implementeren van het concept van lokaal- en decentraal verwerken van gewassen.
7. Kennisdisseminatie
§ Seminar GezondLokaalEten (21-09-2023)
§ Kennisdisseminatiesessies (07-07-2022/07-08-2023/28-11-2023)
8. Productontwikkeling, voorbeelden (niet-limitatief en niet alles geslaagd):
§ Zoetzure producten (groenten)
§ Pomme duchesse (o.a. met kruiden/groenten)
§ Stamppotten
§ Gefermenteerde friet
§ Aardappeltaco
§ Wortelspread (met ‘textuur’ van filet américain)
Website: https://botmas.nl/veggielab-pop3/
