Projectbeschrijving (project is afgerond)
Probleem
Het is belangrijk dat het areaal eiwitrijke gewassen in Zeeland toeneemt. Enerzijds voor de ecologische voordelen, waaronder het vergroten van de biodiversiteit, het reduceren van kunstmest en het sluiten van mineralen kringlopen. Anderzijds ook om in te kunnen spelen op de veranderende markt, waarin een steeds grotere behoefte ontstaat aan plantaardige eiwitten en vleesvervangers. Telers in de provincie Zeeland zijn momenteel niet in staat om een rendabele eiwitteelt te verzorgen. Met behulp van dit project moeten Zeeuwse telers beter in staat worden gesteld om op basis van marktvraag, eiwitgewassen te telen en hier een renderende kostprijs voor te krijgen.
Aanpak
Binnen dit project wordt inzicht gegeven in de randvoorwaarden voor een optimale productie, de positieve milieu impact op het gehele bouwplan op korte en lange termijn en het creëren van financieel renderende eiwitteelten door de kostprijs in beeld te brengen en het aantal afzetkanalen te vergroten.
Uit verschillende hoeken wordt er gevraagd om het areaal lokaal geteelde eiwitteelten te vergroten. Zo komt er meer vraag naar vormen van eiwitconsumptie anders dan vlees vanuit de maatschappij. Daarnaast draagt de teelt van eiwitten bij aan beter milieu doordat ammoniak en nitraat emissies vermeden worden en stikstof juist wordt opgeslagen in de bodem. Vanuit Europa sluit dit aan op de vraag aan haar lidstaten om met een nationale eiwitstrategie te komen om de zelfvoorzienendheid van eiwit op Europees niveau te vergroten.
De marktprijzen sluiten echter niet aan op de vraag en zijn structureel ontoereikend voor telers om uit de kosten te komen. Hierdoor zijn de meerjarige marges op de teelt van wintertarwe systematisch beter dan voor eiwitteelten. Om hierin een omslag plaats te laten vinden moeten ondernemers een duidelijk beeld hebben welke voorwaarden een geslaagde eiwitteelt vraagt, wat de kostprijs is, welke marges er zijn te halen en via welke kanalen het product kan worden afgezet. Binnen dit project worden deze kritieke factoren inzichtelijk gemaakt voor de ondernemer, voor de volgende teelten: sojabonen, veldbonen, bruine bonen, kapucijners en grauwe erwten, niet bittere lupinen, tuinbonen (droog te oogsten), voedererwten, doperwten, sperziebonen en tuinbonen.
Binnen dit project worden demonstraties uitgevoerd. Met een koplopergroep van 6 landbouwers, 4 experts en een procesbegeleider zal er gedurende twee jaar aan de hand van een aantal onderzoeksvragen gewerkt worden aan het vergroten van het inzicht op het vlak van een normaal Zeeuws bouwplan met een eiwitteelt en de milieu-impact die een dergelijk bouwplan heeft. Gedurende deze activiteit worden onder andere kosten – baten analyses uitgevoerd. Door middel van gedegen advies wordt deze informatie aan de deelnemende bedrijven verstrekt.
Doel
Het doel van het project is het stimuleren van de eiwitteelt, doordat telers in de provincie Zeeland beter in staat worden gesteld om op basis van gedegen kennis en marktvraag, eiwitgewassen te telen en hier een renderende prijs voor te krijgen. Via verschillende veldbijeenkomsten worden de voorwaarden voor een goede teelt duidelijk en worden de kostprijs en afzetmogelijkheden duidelijk in beeld gebracht. Het stimuleren van eiwitteelten draagt bij aan diverse milieudoelen, zoals hieronder weergeven, met als voorbeeldgewas soja.
Eindresultaat
Zeeland Bonenland is een samenwerkingsverband tussen ZLTO, CZAV, Herba Ingredients en ME-AT om de teelt en verwerking van peulvruchten uit Zeeland te stimuleren. Door intensieve samenwerking zijn belangrijke stappen gezet met betrekking tot de teelt, rassenkeuze en verwerking, waardoor er nu onder andere bruine bonen, red kidney bonen en vleesvervangers van Zeeuwse veldbonen in de schappen van de supermarkt liggen. Tijdens dit project is rondom de teelt veel aandacht gegaan naar begeleiding van telers, kennisdeling en teeltoptimalisatie middels proefvelden. Er is veel energie gestoken in consumentenonderzoek, waardoor het mogelijk is geweest om de juiste producteigenschappen te selecteren in een zeer uitgebreid rassenonderzoek. Mede vanwege verbeterde verwerkingscondities is het gelukt om de bitterheid van de veldboon te verminderen, zodat de veldboon als grondstof voor vleesvervangers beter kan concurreren met het gangbare alternatief soja. Dankzij de vele media aandacht voor dit onderwerp zijn er verschillende nieuwsitems gepubliceerd over Zeeland Bonenland.
Video's:
o https://www.youtube.com/watch?v=MBW3y1q2eyk&t=2s
o https://www.youtube.com/watch?v=wyZY17Pqy1E&t=110s
o https://www.youtube.com/watch?v=H0Qpht2ysG0&t=2s
